Պատմություն

Հայոց դրամաշրջանառության պատմությունը

Երվանդունի արքաներ մետաղադրամները, Մ.թ.ա. IIIդ. /Շամ, Արշամ/

Մետաղադրամները Հայաստանում տարածում են գտնում Ք.ա. III դարից սկսած։ Հելլենիստական դարաշրջանում ռազմական արշավանքների և միջազգային առևտրի միջոցով Հայաստան էին մտնում Ալեքսանդր Մակեդոնացու, սելևկյան, աթենական և այլ ծագման դրամներ: Առաջին հայկական դրամները, որոնք թողարկվել են Սամոս, Արշամ I, Արշամ II, Աբդիսսարես թագավորների իշխանության տարիներին և ունեցել են զուտ տեղական նշանակություն, իրենց կշռային տվյալներով ատտիկյան են` ձևավորված հելլենիստական դարաշրջանին յուրահատուկ ոճով. դիմերեսին պատկերված են Հայոց թագավորների դիմանկարները (կիսանդրիները՝ դեմքով դեպի աջ), ովքեր հելլենիստական միապետների նման (բացառությամբ Քսերքսեսի և Աբդիսսարեսի), առանց մորուքի և ընչացքի են և կրում են արքայական գլխարկներ, իսկ դարձերեսին՝ պաշտամունքային խորհրդանշաններ (արծիվ, արշավող ձիավոր, հաղթանակի թևավոր դիցուհու կամ ռազմի աստվածուհի Աթենասի, պտղաբերության, արգասավորության աստվածուհի Անահիտի կերպարները և այլն) արքայի անունը, տիտղոսաշարը, տարեթիվը և մենանշանը։ Ընդ որում՝ արքայի անունն ու տիտղոսը, ինչպես նաև թվագրումը բացառապես հունարեն են։ Պղնձյա այդ դրամները պատրաստվել են ձեռքով հատման եղանակով, ուստի չէին կարող անթերի կլոր տեսք ունենալ, ինչն այն ժամանակ այնքան էլ կարևոր չէր. կարևորը ճիշտ քաշը պահպանելն էր։ Ծոփքի հայ թագավորների դրամները թողարկվել են հավանաբար Արշամաշատ, Արկաթիակերտ և այլ հայկական քաղաքներում։

Արտաշեսյան արքաների մետաղադրամներ, Մ.թ.ա. II-Iդդ. /Տիգրան II Մեծ, Արտավազդ II, Տիգրան IV և Էրատո/

Տիգրան II Մեծ (Ք.ա. 95-55 թթ.), արծաթե տետրադրախմաներ Արտաշեսյան հարստության ժամանակաշրջանում (Ք.ա. 189 թ. – Ք.հ. 1 թ.) Մեծ Հայքում դրամահատությունը սկիզբ է առել Տիգրան II Մեծի օրոք (Ք.ա. 95-55 թթ.): Նրա կայսրության մի շարք քաղաքներում՝ Արտաշատում, Տիգրանակերտում, Մծբինում, Անտիոքում, Դամասկոսում, հատվել են մեծ քանակությամբ արծաթե և պղնձե դրամներ: Տիգրան II Մեծ-ի ժամանակ հիմնականում թողարկվել են պղնձե դրամներ։ Դիմերեսին միապետի դիմապատկերն էր, դարձերեսին` դիցաբանական խորհրդանշաններ, արքայի անունն ու տիտղոսը` հունարեն գրերով: Տիգրան Առաջինից և մինչև Արտաշեսյանների թագավորական տոհմի անկումը մետաղադրամների հատումը չի դադարել: (մ.թ.ա. 56-34 թթ.) արծաթյա տետրադրախման, որի վրա պատկերված է քառաձի մարտակարգ և աստվածուհի Նիկեն, ինչպես նաև Տիգրան Չորրորդի և Էրատո թագուհու պղնձե դրամը: Ի դեպ, դա Արտաշեսյանների ժամանակաշրջանի միակ մետաղադրամն է, որի վրա հայոց թագուհու պատկեր է: Բանն այն է, որ ըստ պատմական տվյալների, նա կառավարել է երկիրը եղբոր հետ միասին:

Արշակունի արքաների մետաղադրամներ, Iդ.-428թ

III դարի կեսերից սկսած Հայաստանում հայտնվում են Սասանյան Իրանի, իսկ V դարի վերջից՝ նաև Բյուզանդական կայսրության դրամները: 66 թվականից սկսած մինչև 428 թթ. հայոց գահին է բազմում Հայ Արշակունիների արքայատոհմը, որը սերում էր պարթև Արշակունիների արքայատնից։ Արշակունի արքաները, սակայն, իրավական կախյալ վիճակով պայմանավորված, դրամ հատելու իրավունք չունեին (Հայաստանում Արշակունիներն անգամ հայկական գահի վրա ժառանգական իրավունք չունեին. թագավորները մինչև III դարը առաջադրվում էին պարթևական Իրանից և օծվում կայսերական Հռոմի կողմից): Այն վերապահված էր Արշակունյաց տոհմի մեծ տանը՝ Իրանի Արշակունիներին՝ Պարթևական թագավորությանը։ Սկզբնական շրջանում Հայաստանում դրամաշրջանառությունը կատարվել է հարևան երկրների՝ հիմնականում Հռոմեական կայսրության դրամներով: Դրա վառ ապացույցներից է Գառնիում գտնված հռոմեական գանձը՝ ամփոփված 49 դրամով։

Մետաղադրամների թողարկում V-IXդդ

III դարի կեսերից սկսած Հայաստանում հայտնվում են Սասանյան Իրանի, իսկ V դարի վերջից՝ նաև Բյուզանդական կայսրության դրամները: VII դարի երկրորդ կեսին Արաբական խալիֆայության կողմից Հայաստանի նվաճումից հետո դրամաշրջանառությունը կատարվել է Օմայանների տոհմի, իսկ ավելի ուշ` Աբբասյանների դրամներով: Արաբական խալիֆայության դրամներից Հայաստանում շրջանառվել են արծաթե դիրհեմներ, պղնձե ֆելսեր և, սահմանափակ քանակով, ոսկե դինարներ:

Բագրատունյաց թագավորության դրամաշրջանառությունը

Անիի Բագրատունյաց թագավորությունում (885-1045 թթ.) դրամներ չեն հատվել, սակայն Տաշիր-Ձորագետի փոքրիկ թագավորությունում, որտեղ իշխում էր Բագրատունիների ճյուղերից մեկը, Կորիկե II արքայի օրոք (1048-1089 թթ.) թողարկվել են պղնձե դրամներ՝ բյուզանդական անանուն ֆոլիսների նմանությամբ, բայց հայ թագավորի անվան հիշատակությամբ։ Սրանք առաջին դրամներն են, որ կրում են հայերեն գրություններ: Կորիկե II (1048-1089 թթ.), պղնձե մետաղադրամ։

XII-XIIIդդ. դրամաշրջանառությունը

XIII դարի սկզբից Հայաստանի հյուսիսում և արևելքում շրջանառվել են վրաց թագավորների, հիմնականում՝ Թամար թագուհու, պղնձե դրամները: XIII դարի կեսից սկսած Հայաստանի դրամաշրջանառության մեջ գերիշխող են դառնում մոնղոլական տիրակալների դրամները` արծաթե դիրհեմներն ու սակավաթիվ պղնձե ֆելսերը: Հետագայում դրամական գործարքները Հայաստանում սպասարկվում էին թյուրքական ծագման մահմեդական տոհմերի դրամներով:

Կիլիկյան Հայաստանի գահակալների հատած մետաղադրամներ, XI-XIVդդ

Կիլիկիայի Հայկական թագավորության մետաղադրամների առաջին դրվագումները հետաքրքիր են ու բազմազան: Հայտնի են առանձին իշխանների հատած պղնձե դրամները, մասնավորապես իշխաններ Ռուբենի, Թորոսի, Լևոնի օրոք: Մետաղադրամների նկարագրությունը Իշխանապետության շրջանի մետաղադրամների վրա բացակայում է տիրակալի պատկերը, բոլոր մետաղադրամների վրա կան քրիստոնեական խորհրդանշաններ տարբեր մեկնաբանությամբ: Մասնագետները նշում են, որ մետաղադրամներին հանդիպում են նաև հայկական լատինական խաչի պատկերներ: Դարձերեսին հանդիպում են տարբեր խորհրդանշական պատկերներ, այդ թվում ամրոցների պատկերներ, ռազմական խորհրդանիշներ: Կիլիկիայի թագավորության շրջանում դրվագվում էին մեծ քանակությամբ պղնձե ու արծաթե մետաղադրամներ: Եղել են նաև բիլոնե դրամների թողարկումներ (արծաթի համեմատաբար ցածր պարունակությամբ): Արծաթե մետաղադրամների թողարկումները շատ տարածված էին: Սկզբնական շրջանում դրանք դրվագվում էին բարձր հարգի արծաթից և տարբեր արժեք ունեին՝ երկդրամ, դրամ, կես դրամ: Լևոն Երկրորդի (1271-1289 թթ.) գահակալության ավարտից հետո տնտեսական ու քաղաքական պատճառների հետևանքով սկսեցին թողարկվել ցածր հարգի արծաթե դրամներ, որոնք կոչվում էին թագվորիներ: Կիլիկիայի Հայկական թագավորության մետաղադրամների հետ միաժամանակ շրջանառության մեջ էին նաև հարևան երկրների դրամները՝ սելջուկներինը, մամլուքներինը և այլն: Մետաղադրամների նկարագրությունը Որպես կանոն մետաղադրամների դիմերեսին պատկերված էր արքան: Ընդ որում պատկերները տարբեր էին՝ արքան ամբողջ հասակով էր, գահին նստած, ձիուն հեծած, միայն դիմապատկերը: Ընդ որում արքայի ձեռքին իշխանության խորհրդանիշներ էին՝ գայիսոն, շուշան կամ սուր և այլն: Դարձերեսին, որպես կանոն, պատկերված են առյուծ և խաչ:

Շատ հետաքրքիր են Հեթում Առաջինի օրոք տարածված սովորական (Հեթում-Զաբել) արծաթե մետաղադրամները: Մետաղադրամի վրա ամբողջ հասակով պատկերված են Հեթում արքան ու նրա գահակից Զաբել թագուհին, որն առաջին կիլիկյան արքա Լևոն Առաջինի դուստրն էր: Սա միակ կիլիկյան մետաղադրամն է, որի վրա թագուհի է պատկերված, ընդ որում այդ մետաղադրամը բավականին տևական ժամանակ հատվել է նաև Զաբել թագուհու մահից հետո:

XIII-XVդդ մետաղադրամներ

XIII դարի սկզբից Հայաստանի հյուսիսում և արևելքում շրջանառվել են վրաց թագավորների, հիմնականում՝ Թամար թագուհու, պղնձե դրամները: XIII դարի կեսից սկսած Հայաստանի դրամաշրջանառության մեջ գերիշխող են դառնում մոնղոլական տիրակալների դրամները` արծաթե դիրհեմներն ու սակավաթիվ պղնձե ֆելսերը: Հետագայում դրամական գործարքները Հայաստանում սպասարկվում էին թյուրքական ծագման մահմեդական տոհմերի դրամներով:

XVIդ.-1918թ

XVI դարից մինչև 1820-ական թթ. Հայաստանում դրամաշրջանառությունը կատարվել է հիմնականում Իրանական շահերի դրամներով: Ինչպես Իրանի բազմաթիվ քաղաքներում, XVI-XVIII դարերում Երևանում նույնպես թողարկվել են պղնձե, արծաթե և ոսկե դրամներ: 1828 թ. Արևելյան Հայաստանը Ռուսական կայսրության կազմում ընդգրկվելուց հետո, Հայաստանում շրջանառության մեջ են մտնում ռուսական ոսկե, արծաթե և պղնձե դրամական թողարկումները։ Առաջին անգամ սկսում են կիրառվել կայսերական թղթադրամները, իսկ փետրվարյան հեղաշրջումից հետո (1917 թ.)՝ նաև Ռուսաստանի Ժամանակավոր կառավարության թղթադրամները: Հայկական թղթադրամների շրջանառություն: Առաջին Հանրապետության փողերը: Հայաստանում Հայոց ցեղասպանությունից հետո ծանր պայմաններում ստեղծված Առաջին Հանրապետությունն ունեցավ նաև փող: Հայկական առաջին հանրապետությունում թողարկվեցին երեք անվանական արժեքի թղթադրամներ՝ 50, 100 և 250 ռուբլի: 250-ռուբլիանոցին ժողովուրդը տվեց «ճախարակ» անունը: Դրա վրա պատկերված էր կին՝ երիտասարդ Հայաստանը, որը ճախարակով թել է մանում: Գրառումները հայերեն են, ռուսերեն և ֆրանսերեն: Դրանք տպագրվել են Լոնդոնում, ինչի համար նաև ստացել են «լոնդոնյան ռուբլիներ» անունը: Հայաստանի խորհրդայնացմամբ այս փողը չշրջանառվեց: Այցելուների կենտրոնում ներկայացված են նաև Խորհրդային Հայաստանի թղթադրամները, Անդրֆեդերատիվ միության և Խորհրդային Սոցիալիստական Հանրապետությունների Միության թղթադրամներն ու մետաղադրամները:

Հայկական թղթադրամների շրջանառություն

Հայաստանի Հանրապետության մետաղադրամների նոր շարքը թողարկվել է 10, 20, 50, 100, 200 և 500 դրամ անվանական արժեքներով: 20 դրամ անվանական արժեքով մետաղադրամը առաջինն է դրվել շրջանառության մեջ. 2003 թվականի հունիսի 1-ից: 50, 100, 200 և 500 դրամ անվանական արժեքներով մետաղադրամները շրջանառության մեջ են դրվել 2003 թվականի մարտի 31-ից: 2004 թվականի դեկտեմբերի 1-ին շրջանառության մեջ դրվեց 10 դրամ անվանական արժեքով մետաղադրամը: Նոր շարքի մետաղադրամների ուրվագծերի հեղինակն է Հայաստանի նկարիչների միության և Հայաստանի դիզայներների միության անդամ Կարապետ Աբրահամյանը: 1999 թվականի մարտի 1-ին շրջանառության մեջ է դրվել 1000 դրամ անվանական արժեքով թղթադրամը: Թղթադրամի դիմերեսին պատկերված է հայ մեծանուն գրող Եղիշե Չարենցի դիմանկարը, իսկ դարձերեսին` հին Երևանի փողոցներից մեկը` երկհարկանի շենքով և երկձի կառքով: Թղթադրամը վերաթողարկվել է 2001 թվականին: Նոր նմուշի թղթադրամն իր ձևավորմամբ կրկնում է նախորդ թողարկումը և տարբերվում է միայն նոր պաշտպանական հատկանիշների կիրառմամբ: 1000 դրամ անվանական արժեքով թղթադրամի ուրվագծերի հեղինակն է Հայաստանի նկարիչների միության և Հայաստանի դիզայներների միության անդամ Աշոտ Մանուկյանը: 1999 թվականի նմուշի 5000 դրամ անվանական արժեքով թղթադրամը շրջանառության մեջ է դրվել 2000 թվականի հուլիսի 1-ին: Թղթադրամի դիմերեսին պատկերված է հայ մեծանուն գրող Հովհաննես Թումանյանի դիմանկարը, իսկ դարձերեսին` Մարտիրոս Սարյանի` Լոռվա բնությունը պատկերող կտավը: Թղթադրամը վերաթողարկվել է 2003 և 2005 թվականներին: Նոր նմուշի թղթադրամների ձևավորումը տարբերվում է նախորդ թողարկումից նոր պաշտպանական հատկանիշների կիրառմամբ: 5000 դրամ անվանական արժեքով թղթադրամի ուրվագծերի հեղինակն է Հայաստանի նկարիչների միության և Հայաստանի դիզայներների միության անդամ Աշոտ Մանուկյանը: 10000 դրամ անվանական արժեքով թղթադրամը շրջանառության մեջ է դրվել 2003 թվականի նոյեմբերի 1-ին: Թղթադրամի դիմերեսին պատկերված է հայ մեծանուն գրող Ավետիք Իսահակյանի դիմանկարը, իսկ դարձերեսին` քսաներորդ դարասկզբի Գյումրիի տեսարան: Թղթադրամը վերաթողարկվել է 2006 և 2008 թվականներին: 10000 դրամ անվանական արժեքով թղթադրամի ուրվագծերի հեղինակն է Հայաստանի նկարիչների միության և Հայաստանի դիզայներների միության անդամ Աշոտ Մանուկյանը: 20000 դրամ անվանական արժեքով թղթադրամը շրջանառության մեջ է դրվել 1999 թվականի մարտի 1-ին: Թղթադրամի դիմերեսին պակերված է հայ մեծանուն նկարիչ Մարտիրոս Սարյանի դիմանկարը, իսկ դարձերեսին` դրվագ վերջինիս հայտնի <> բնանկարից: Թղթադրամը վերաթողարկվել է 2007 թվականին: Նոր նմուշի թղթադրամը նախորդից տարբերվում է իր չափսերով և որոշ պաշտպանական հատկանիշներով: 20000 դրամ անվանական արժեքով թղթադրամի ուրվագծերի հեղինակն է Հայաստանի նկարիչների միության և Հայաստանի դիզայներների միության անդամ Աշոտ Մանուկյանը: 2001 թվականին թողարկվել է Հայաստանի Հանրապետության դրամաշրջանառության պատմության մեջ առաջին հոբելյանական թղթադրամը` 50000 դրամ անվանական արժեքով, որը նվիրված է Հայաստանում քրիստոնեությունը որպես պետական կրոն ընդունելու 1700-ամյակին: Թղթադրամի դիմերեսին պատկերված է Սբ. Էջմիածնի Մայր Տաճարը, իսկ դարձերեսին` Սբ. Գրիգոր Լուսավորիչն ու Տրդատ մեծ արքան` հայ եկեղեցին ձեռքերի վրա բարձրացնելիս: 50000 դրամ անվանական արժեքով հոբելյանական թղթադրամի ուրվաագծերի հեղինակն է Հայաստանի նկարիչների միության անդամ Ռուբեն Արուտչյանը: 2009 թվականի օգոստոսի 24-ից շրջանառության մեջ է դրվել 100000 դրամ անվանական արժեքով թղթադրամը: 100000 դրամ անվանական արժեքով նոր թղթադրամի վրա պատկերված է Եդեսիայի թագավոր Աբգար Ե-ն, ով, համաձայն հայ պատմիչների, եղել է քրիստոնեությունը ընդունած առաջին հայ թագավորը: Նա մատնացույց է անումՔրիստոսի կենդանագիր պատկերով դաստառակը`փակցված թագավորական դրոշի վրա: Թղթադրամի դարձերեսին պատկերված է Հիսուսի աշակերտ Թադեոսի (12 աշակերտներից մեկը) կողմից կտավի փոխանցումը Աբգար Ե թագավորին և վերջինիս հրաշալի ապաքինումը: Թղթադրամի ուրվագծի հեղինակն է Հայաստանի նկարիչների միության անդամ Հարություն Սամուելյանը:

Էկոլոգիա

Նշան «Ապակի-պատառաքաղ». Նշանը նշանակում է, որ ապրանքը պատրաստված է ոչ թունավոր նյութից և կարող է շփվել սննդի հետ, այսինքն՝ նյութն անվնաս է։ Այս դեպքում ասում են, որ սննդամթերքի հետ կարելի է շոշափել այս ապրանքը, որը թունավոր չէ։ Երբեմն այն դրվում է կենցաղային տեխնիկայի կամ սննդի փաթեթավորման վրա։ «Ապակի-պատառաքաղ» նշանը հաճախ կիրառվում է պլաստիկի (օրինակ՝ միանգամյա օգտագործման սպասքի) վրա՝ տեղեկացնելով սննդի հետ շփման համար պիտանիության մասին։

Նշան «Կանաչ կնիք» Եվրոպական համայնքի էկոլոգիական նշան.

Նշան «Ազատ քլորից» նշանը մշակվել է Greenpeace Russia-ի կողմից և հաստատվել է պետական ​​ստանդարտի կողմից: Նշանի առկայությունն ասում է, որ արտադրանքի գոյության բոլոր փուլերում այն ​​չի աղտոտում բնությունը քլորօրգանական միացություններով, այսինքն՝ դրանց արտադրության, մշակման կամ վերամշակման ժամանակ չի օգտագործվել քլոր պարունակող օքսիդացնող նյութեր և քլորօրգանական միացություններ։

Նշան «Կյանքի տերևը» առաջին ռուսական էկոպիտակն է: «Կյանքի տերև» բնապահպանական կամավոր հավաստագրման համակարգը մշակվել է Սանկտ Պետերբուրգի բնապահպանական միության կողմից 2001 թվականին։ «Կյանքի տերևը» կարելի է ձեռք բերել ցանկացած՝ ինչպես պարենային, այնպես էլ ոչ պարենային սպառողական արտադրանքով, որը հաջողությամբ անցել է սերտիֆիկացում։ «Կյանքի տերևը» հաստատում է արտադրանքի էկոլոգիապես մաքուր լինելը և դրա արտադրության բոլոր փուլերի բնապահպանական անվտանգությունը: Այս մակնշումը միջազգային հանրության կողմից ճանաչվել է որպես բնապահպանական կամավոր հավաստագրման համաշխարհային պրակտիկային համապատասխան:

Նշան «Էկոնշան» Ճապոնիայի շրջակա միջավայրի պաշտպանության ասոցիացիայի էկոնշան:

Նշան «կապույտ հրեշտակ» կապույտ հրեշտակը ապրանքների և ծառայությունների համար աշխարհում առաջին և ամենահին բնապահպանական պիտակն է, որը ստեղծվել է 1977 թվականին: Այսօր Գերմանիայում արտադրված ավելի քան 500 ապրանքներ կրում են այս պիտակը: Այս նշանով ապրանքները համապատասխանում են սահմանված պահանջներին, որոնց կատարումը երաշխավորում է շրջակա միջավայրի անվտանգությունը։ Օրինակ, նման նշանով մեքենան հագեցած է արտանետվող գազերի մաքրման հուսալի համակարգով:

English

Ամեն մարդ իր տեղը քնի

Մի մարդ գնում է և տեսնում, որ մի ուրիշ մարդ իր կնոջ հետ քնած է։ Դուռը բացում է, դռան շեմքին կանգնում։ Կնոջ սիրտը տանջում է, ասում է․

— Այ մարդ,  ինչու ես շեմքին կանգնել, քեզ մեռնեմ։

Մարդը ասում է․

— Ի՞նչ անեմ ա՛յ կին, որ ամեն շան տղա իր տեղը քնի, ես էլ իմ տեղը կքնեմ։

Everyone should sleep in their place

A man sees another man sleeping with his wife. He opens the door and stands on the threshold. The woman’s heart aches, she says: «My dear, why are you standing on the threshold?»

The man says: «What should I do, my dear? If everyone  sleeps in their place, and I will do too.»

English

Մոլլան ու գողերը

Մոլլան մի անգամ իրենց տանը նստած ժամանակ նայում է և տեսնում, որ երկու գող մտնում են իրենց տուն։ Մոլլան ասում է․

– Չեմ խոսելու, տեսնեմ սրանք ի՞նչ են անում:

Շատ սպասելուց հետո մոլլան նայում ու տեսնում է, որ իրենց տան եղած-չեղածը շալակում, տանում են, մոլլան քնած է ձևանում։ Վերջը դուրս է գալիս, որ մոլլայի տակի ներքնակն էլ են հանում։ Մոլլան էլի չի խոսում: Սրանք որ շալակում են, այդ ժամանակ մոլլան տեսնում է, որ տանը ոչ մի բան չի մնացել, ամբողջը տարել են: Մոլլան վերցնում է կնոջ ճախարակը, շալակում ու հետևներից գնում:
Այդ մարդիկ շատ են գնում, քիչ են գնում, այնպես է պատահում, որ մի տեղ հանգստանում են, մոլլան էլ գնում է նրանց մոտ հանգստանալու: Հանգստանալու ժամանակ դրանք մոլլային հարցնում են.

— Մոլլա՛, բա դու ո՞ւր ես գնում:

Նա ասում է.

— Ո՞նց թե ուր ես գնում, բա մեր տնից ձեր տուն չե՞նք քոչում:

The Mullah and thieves

Once, sitting in their house, the Mullah looked and saw two thieves entering their house. the Mullah says: «I won’t speak, let me see what they are doing.»

After waiting for a long time, the Mullah looks and understands that everything in their house is being taken away. The Mullah pretends to be asleep. In the end, they also remove the mattress under the Mullah. The latter does not speak either. When they take it, the Mullah understands that there is nothing left in the house, everything has been taken away. the Mullah takes his wife’s winch and follows them. Those people walk a little bit and stop to have a rest. So does the Mullah. While having a rest, they ask the Mullah: «Where are you going?»

He says: «Aren’t we moving from our house to yours?»

English

Հյուրը

Մի մարդ հյուր է գնում մի ուրիշ մարդու տուն, տանտերը շատ խորամանկ է լինում, սեղանին դնում է դոշաբ, մաքրած ընկույզ և քունջութ, եթե հյուրը կարողանար այդ ամենը ուտել, տանտերը գառ է մորթելու, իսկ եթե չկարողանար, իր մեղքն է, ճաշին հաց ու պանիր էր ուտելու։ Հյուրը խորամանկ է գտնվում և հասկանում է ամեն ինչ, բայց նա չգիտի, թե ինչպես այդ ամենը ուտի, և երբ որ տանտիրոջը դրսից կանչում են, հյուրը տանտիրոջ որդուն կանչում է, ծնկին նստեցնում և ասում․

– Բալիկ ջան, կե՛ր։

Երեխան ընկույզի միջուկը թաթախում է դոշաբի մեջ, հետո՝ քունջութի մեջ ու սկսում է ուտել, և հյուրը հասկանում է, թե ոնց է պետք ուտել։ Հյուրն ասում է երեխային․

– Բալիկ ջան, դու գնա խաղա, կորի այստեղից, ես արդեն իմացա, թե ոնց է պետք ուտել։

The guest

A man visits another man’s house as a guest, the host is very cunning, puts mulberry syrup, peeled walnuts and sesame seeds on the table. If the guest could eat all these things, the host would slaughter a lamb, and if he couldn’t, it was his fault, he would eat bread and cheese for dinner. The guest is clever and understands everything, but he does not know how to eat all these things. When someone call the host, the guest calls the host’s son, puts him on his knee and says: «Eat, my dear.»

The child dips the walnut pulp in mulberry syrup, then in sesame and starts eating, and the guest understands how to eat. The guest says to the child: «My dear, go and play, I have already understood how to eat.»

Русский язык

Упражнение 1. Дайте антонимы следующих глаголов.

любить – ненавидить

расставаться – встречаться

здороваться – прощаться

расстраиваться – радыватся

успокаиваться – взволноваться

мириться – ссорится

смеяться – плакать

отказываться – согласится

Упражнение 2. Вставьте вместо точек пропущенные глаголы.

А. 1. Вчера я очень хорошо подготовился и хотел отвечать, но преподаватель так и не спросил меня.

2. Мой друг впервые приехал в Москву и хотел показать ему Кремль и Красную площадь.

3. В воскресенье мы все собирались поехать за город, на вокзал нас пришлось приехать пораньше, чтобы вовремя взять билеты и сесть в электричку.

4. Николай спрашивает: «Сколько стоит этот словарь?»

Б. 1. Мальчик (учил — выучил) стихотворение час.

2. Маша (убирала — убрала) комнату все утро.

3. Николай Иванович (читал – прочитал) газету полчаса.

4. Брат (готовился — подготовился) к докладу неделю.

5. Сестра (мыла — вымыла) посуду 20 минут.

6. Врач (осматривал — осмотрел) больного полчаса.

7. Машинистка (будет печатать – напечатает) статью 3 часа.

8. Учитель (проверял — проверил) тетради школьников полтора часа.

9. Гостиницу (строили — построили) год.

10. Вчера весь вечер мы (смотрели — посмотрели) телевизор.

11. Ты долго (читал — прочитал) эту книгу?

В. 1. Мать (готовила — приготовила) завтрак за полчаса.

2. Отец (мыл — вымыл) машину за 40 минут.

3. Школьники (будут осматривать — осмотрят) музей за 2 часа.

4. Дети (поливали — полили) цветы в саду за час.

5. Мы (ели — поели) за 20 минут.

6. Сережа (решал — решил) задачу за четверть часа.

7. Мне (ремонтировали — отремонтировали) машину за 3 дня.

8. Дети (делали — сделали) уроки за час.

9. Студент (переводил — перевел) статью за 25 минут.

10. Друзья играли — сыграли) партию в шахматы за 2 часа.

Русский язык

Викторина по трагедии Пушкина «Моцарт и Сальери»

1. Кто такой Сальери?

Художник

Пианист

Композитор

2. Что случилось после того, как Сальери, в совершенстве овладев ремеслом музыканта, разъял музыку?

Он решился творить

Он умертвил музыку

Он открыл тайну музыкальной гармонии

3. Как повел себя Сальери после того, как Глюк открыл новые тайны искусства?

Он стал его восторженным учеником

Он оставил все свои знания

Он бросил музыку

4. Оправдались ли старания Сальери?

Да, его музыка, наконец, нашла отклик в сердцах людей, и он прославился

Нет, его знания и музыка оказались никому не нужны

Он получил признание, но все равно мучительно завидовал другим композиторам

5. Что произошло с Сальери, когда появился Моцарт?

Он стал страшно ему завидовать

Он искренне восхищался его искусством

Он взял Моцарта к себе в ученики

6. Что было так ненавистно в Моцарте Сальери?

То, что он вел разгульную жизнь, а его музыка были даром свыше, а не результатом каторжного труда

У него было несметное количество поклонниц

Он был легкомыслен и вел себя высокомерно

7. Почему Сальери не посмеялся вместе с Моцартом, когда тот привел с собой слепого скрипача и попросил его сыграть «что-нибудь из Моцарта», и тот начал играть, нещадно фальшивя?

Потому что у Сальери не было чувства юмора

Ему было очень жаль слепого скрипача

Он видел в его игре поругание высокого искусства

8. Что Сальери сказал Моцарту после того, как он сыграл свое новое произведение, которое сочинил во время бессонницы?

Что произведение сыровато, и ему нужно больше над ним работать

Что он бог, который не знает о своей божественности и поэтому не достоин сам себя

Он всячески хвалит его и предлагает Моцарту послушать музыку, над которой он трудился всю жизнь

9. Как Сальери собирается наказать Моцарта?

Оклеветать его и добиться его изгнания

Отравить его

Заплатить кому-нибудь за его убийство

10. Что чувствует Сальери после того, как он подсыпал яд Моцарту?

Раскаяние. Он хочет повернуть время вспять

Он ждет его смерти с чувством исполненного долга

Он жалеет, что не может отравить его дважды

Русский язык

Викторина по трагедии Пушкина «Пир во время чумы»

1. Почему люди, пирующие за столом, поминают их общего друга Джексона?

Он погиб, потому что героически спас другого человека

Он был весельчаком, и его шутки всегда разгоняли мрак

Он был очень уважаемым человеком и благотворителем

2. О чем просит своего возлюбленного Дженни, о которой Мэри на пиру поет песню?

Она просит остаться с ней и не бросать ее в темные времена

Она просит его не прикасаться к ней и уйти до того, как в их землях перестанет свирепствовать чума

Она просит его всегда помнить о ней и хорошенько оплакать после смерти

3. Как язвительная и дерзкая Луиза пытается задеть Мэри?

Она говорит, что подобные песни уже не в моде, хотя есть еще люди, готовые таять от женских слез

Она говорит, что они все равно все умрут, и нечего тут распевать песни

Она весь вечер грубо ее оскорбляет

4. Почему телегой, груженой трупами правит негр?

Потому что негры часто выполняли самую грязную работу

Потому что негр воплощает собой тьму, которая везет смерть

Автор захотел привнести в текст немного экзотики

5. Что поет Вильсингам вместо буйной вакхической песни?

Вдохновенный гимн чуме

Погребальную песнь

Шотландскую песню

6. Почему председатель восхваляет чуму?

Потому что она несет избавление от тягот земной жизни

Потому что только перед лицом смертельной опасности ты можешь ощутить такое полное упоение жизнью

Потому что он верит, что страдания очищают человеческую душу

7. Почему Вальсингам отказывается следовать за священником, призывающим его прекратить участвовать в кощунственном пиршестве?

Потому что священник не является для него авторитетом

Он слишком захвачен царящим тут весельем и не хочет возвращаться к горю и скорби

Его удерживает на пиру осознание собственного беззакония и мертвая пустота родного дома

8. Чьим духом священник заклинает Вальсингама и призывает следовать за ним?

Духом его умершей матери

Духом его жены Матильды

Духом его друга Джека

9. Добивается ли священник того, чтобы Вальсингам за ним последовал?

Нет

Да

Вальсингам сначала колеблется, но потом все же уходит со священником

10. Произвело ли на Вальсингама хоть какое-то впечатление появление священника?

Нет

Да, он сидит в глубокой задумчивости

Да, но он старается поскорее избавиться от мрачных мыслей